Kierunki ewaluacji technologii cyfrowych w działaniu społecznym

Próbując sprostać wyzwaniom badawczym w opisie nowych kształtów społecznych, natykamy się na wiele problemów. Kluczowe wydaje się w tym kontekście rozumienie zmiany społecznej, jaka dokonuje się na naszych oczach. Zrozumienie zmiany jest barierą poznawczą, która wynika, moim zdaniem, z wyczerpania się paradygmatu analizy społecznej, co z kolei związane jest z nieadekwatnością języka dyskursu. W niniejszej pracy koncentruję się na społecznych konsekwencjach użycia technologii, związanych z tym, co się określa ogólnie jako zwrot cyfrowy. Przybliżam dziesięć głównych kierunków ujęć i ewaluacji tego zwrotu oraz neutralnych aksjologicznie diagnoz i deskrypcji: (1) Postęp, transhumanizm, „dobre społeczeństwo”; (2) Regres, posthumanizm, dehominizacja, „koniec społeczeństwa”; (3) Dobrodziejstwa i zagrożenia nierozdzielne; (4) Między logosferą i technosferą (5) Perspektywa filogenetyczna i ontogenetyczna; (6) Opóźnienie kulturowe i instytucjonalne; (7) Dwa światy: perspektywa generacyjna; (8) Złożoność i chaotyzacja procesów społecznych; (9) Permanentny kryzys?; (10)Dynamiczny cykl. W tych ramach interpretacyjnych i konceptualnych plasuje się zdecydowana większość dyskursów. Każdy z nich wymagałby szerszego rozwinięcia; w pracy ograniczam się do naszkicowania głównych linii argumentacji.